ՀՀ կառավարությունը Ստոկհոլմի արբիտրաժային դատարանի որոշման կատարման իմիտացիա է ստեղծում. ՀԷՑ-ի նախկին գործադիր տնօրեն
ԵՐԵՎԱՆ, 27 օգոստոսի․/ԱՌԿԱ/. Հայաստանի կառավարությունը Ստոկհոլմի արբիտրաժային դատարանի որոշման կատարման իմիտացիա է ստեղծում, ասել է «ՀԷՑ» ընկերության նախկին գործադիր տնօրեն Դավիթ Ղազինյանը։
Չորեքշաբթի մամուլի ասուլիսում նա ասել է, որ ՀԷՑ-ի տնօրենների խորհրդի նախագահ Նարեկ Կարապետյանը դիմել է Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի (ՀԾԿՀ) նախագահ Մեսրոպ Մեսրոպյանին՝ Ստոկհոլմի արբիտրաժային դատարանի միջանկյալ որոշման կատարման հարցով, ով սկզբում ասել է, որ հարցը իր իրավասությունից դուրս է, սակայն ավելի ուշ հայտնի է դարձել, որ նա նամակ է ուղարկել կառավարության աշխատակազմի ղեկավարին՝ խնդրելով դիրքորոշում ներկայացնել Ստոկհոլմի արբիտրաժային դատարանի որոշման ճանաչման կամ կատարման վերաբերյալ։
Նրա խոսքով, կառավարության աշխատակազմի համապատասխան բաժինը պատասխանել է, որ արբիտրաժային որոշումը, որպես կանոն, ենթակա է կողմերի կողմից պարտադիր և անհապաղ կատարման, այսինքն՝ նոր կառավարիչ նշանակելու լիազորությունները պետք է կասեցվեն նոր օրենսդրական ակտերով։
«Մենք ունենք հիմնավոր կասկածներ, որ կառավարությունը ստեղծում է իմիտացիա. մենք, ասում են նրանք, կատարում ենք, ահա մեր կարծիքը, իսկ հանձնաժողովը (ՀԾԿՀ-ն՝ խմբ.) անկախ մարմին է և պետք է ինքը որոշում կայացնի», - ասել է Ղազինյանը։
Նա ընդգծել է, որ սա պետական գործելաոճ չէ, քանի որ եթե պետությունը միանում է միջազգային պայմանագրի, դա նշանակում է, որ Սահմանադրական դատարանը քննարկում է փաստաթղթի Սահմանադրականության հարցը, որից հետո այն ուղարկվում է ԱԺ և վավերացվում, այսինքն՝ միջազգային պայմանագրերը ավելի բարձր են, քան ներքին օրենսդրական ակտերը։
Ղազինյանն ասել է, որ, ամեն դեպքում, «գնդակը» այժմ ՀԾԿՀ ղեկավարի դաշտում է։
«Հանձնաժողովի նախագահը, ստանալով բոլոր տեղեկությունները, պատասխանում է ՀԾԿՀ տնօրենների խորհրդի ղեկավարին, որ այս հարցը իր իրավասության մեջ չէ, հանձնաժողովի նախագահը գործում է օրենքներին համապատասխան։
Այստեղ հարց է առաջանում՝ ինչո՞ւ է այդ դեպքում դիմել կառավարությանը, որ ստանա պարզաբանում: Իմ կարծիքով՝ դիմելու հիմնական նպատակն է հասկանալ՝ ինչպես պետք է գործի և ըստ պատասխանի, բնականաբար, այդ ձևով գործի», - ասել է նա։
Ստոկհոլմի արբիտրաժի մասին
«2025 թվականի հուլիսի 22-ին Ստոկհոլմի առևտրային պալատի արբիտրաժային ինստիտուտի կողմից նշանակված հրատապ արբիտրաժը պարտավորեցրել է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանը ձեռնպահ մնալ «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ վերջերս ընդունված «Էներգետիկայի մասին» և «Հանրային ծառայությունները կարգավորող մարմնի մասին» ՀՀ օրենքներով սահմանված դրույթների կատարումից, ինչպես նաև «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» ՓԲԸ բռնագրավմանն ուղղված հետագա այլ քայլերից»,-նշվում է խորհրդի տարածած հայտարարության մեջ։
Նշվում է, որ Արբիտրաժի կողմից որոշման հրապարակումից հետո Հայաստանի Հանրապետության պետական մարմինները հանդես եկան մի շարք հայտարարություններով՝ նշելով, որ հրատապ արբիտրաժի որոշումները կարող են չկատարվել ՀՀ կառավարության կողմից, և ՀՀ տարածքում կատարման համար դրանք նախ և առաջ պետք է ճանաչվեն ՀՀ դատարանների կողմից։ Բացի այդ, Հայաաստանի Հանրապետությունը շարունակեց ՀԷՑ-ի բռնագրավման ուղղությամբ իր քայլերի կատարումը։ Մասնավորապես, ՀԷՑ-ի ժամանակավոր կառավարիչը աշխատանքից ազատեց և շարունակում է աշխատանքից ազատել ընկերության առանցքային աշխատակիցներին և մասնաճյուղերի տնօրեններին՝ խախտելով հրատապ արբիտրի որոշումը։
«Այդ կապակցությամբ 2025 թվականի հուլիսի 29-ին Սամվել Կարապետյանն ու ընտանիքը կրկին դիմել են հրատապ արբիտրաժին՝ խնդրելով լրացում կատարել հուլիսի 22-ին ընդունված որոշման մեջ և լրացուցիչ պարզաբանում ներկայացնել Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առ այն, որ վերջինս պարտավոր է կատարել արբիտրաժի որոշումը և վերականգնել ներդրողների առաջին դիմումի ամսաթվի դրությամբ գոյություն ունեցող ստատուս քվոն, ինչպես նաև պարտավորեցնել հաշվետվություն ներկայացնել որոշման կատարմանն ուղղված քայլերի մասին։
2025 թվականի օգոստոսի 4-ին հրատապ արբիտրաժը որոշում է կայացրել քննության չառնել ավելի վաղ իր կողմից ընդունված որոշման լրացման անհրաժեշտությունը՝ ևս մեկ անգամ փաստելով, որ իր կողմից հուլիսի 22-ին ընդունված որոշումը Հայաստանի Հանրապետության կառավարության համար արդեն իսկ ենթակա է պարտադիր և անհապաղ կատարման»,-ասվում է հայտարարության մեջ։ Հուլիսի 22-ին Սամվել Կարապետյանի պաշտպանության խորհուրդը հայտարարել էր, որ Սամվել Կարապետյանը և իր ընտանիքը հաղթել են Հայաստանի Հանրապետության կառավարության դեմ նախաձեռնած արբիտրաժային հրատապ գործը։
Նշվում է, որ 2025 թ.-ի հուլիսի 22-ին Ստոկհոլմի առևտրային պալատի արբիտրաժային ինստիտուտի նշանակած հրատապ արբիտրաժը պարտավորեցրել է Հայաստանի Հանրապետությանը ձեռնպահ մնալ «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ վերջերս ընդունված «էներգետիկայի մասին» և «Հանրային ծառայությունները կարգավորող մարմնի մասին» ՀՀ օրենքներով սահմանած դրույթների կիրառումից, ինչպես նաև «ՀԷՑ» փակ բաժնետիրական ընկերության բռնագրավման հետագա քայլերից»։
Ի պատասխան՝ ՀՀ կառավարությունը հայտարարել է, որ ՀԷՑ-ի ժամանակավոր կառավարչի նշանակումը չի հակասում Ստոկհոլմի արբիտրաժային դատարանի որոշմանը և նպատակ ունի կանխել ճգնաժամերը և բացահայտել ընկերության գործունեության ընթացքում թույլ տրված խախտումները։
