Հայաստանի կտրուկ շրջադարձը դեպի ԵՄ կարող է չափազանց ցավոտ լինել հայկական տնտեսության համար․ ֆինանսական փորձագետ (ԷՔՍԿԼՅՈւԶԻՎ)
ԵՐԵՎԱՆ, 14 փետրվարի․/ԱՌԿԱ/․ Հայաստանի կտրուկ շրջադարձը ԵԱՏՄ-ից դեպի ԵՄ տնտեսական տեսանկյունից անհասկանալի է, ասաց ֆինանսների նախկին նախարար Վարդան Արամյանը։
«Չեմ կարծում, որ կառավարությունը չի հասկանում, որ տնտեսական էֆեկտով կտրուկ շրջադարձը կարող է չափազանց ցավոտ լինել մեր տնտեսության համար»,- ասաց նա «ԱՌԿԱ» գործակալությանը տված հարցազրույցում՝ պատասխանելով հարցին, թե ինչ ռիսկերի հետ կարող է բախվել Հայաստանի տնտեսությունը, եթե բռնի եվրաինտեգրման ճանապարհը։
Փետրվարի 12-ին Հայաստանի Ազգային ժողովն առաջին ընթերցմամբ հավանություն է տվել ԵՄ-ին երկրի անդամակցության գործընթաց սկսելու օրինագծին։
Արամյանը, Հայաստանի տնտեսության համար բացասական հետևանքների համատեքստում անդրադարձել է ԵԱՏՄ կանոնակարգի շրջանակներում Ռուսաստանի իրավունքին՝ մաքսատուրքեր կիրառելու ԵԱՏՄ անդամ չհանդիսացող երկիր արտահանվող գազի վրա։
«Կարելի է հաշվարկել, թե դա որքան կարժենա Հայաստանի տնտեսական իրականության վրա»,- ասաց նա։
Ֆինանսների նախկին նախարարը բացատրեց, որ նման իրավիճակը կազդի ոչ միայն սպառողների վրա, այլև կհարվածի արտահանողների մրցունակությանը։
«Ես նույնիսկ չեմ խոսում այն տնտեսական հոսքերի մասին, որոնք մենք ունեցել ենք վերջին շրջանում՝ հաշվի առնելով ԵԱՏՄ տնտեսության հետ ինտեգրումը, ինչը մեծապես հեշտացրել է առևտուրը»,- հավելեց նա։
Ըստ ԱՎԾ-ի՝ Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը 2024 թվականի վերջին կազմել է մոտ 30,2 մլրդ դոլար՝ 2023 թվականի համեմատ աճելով 41,5 տոկոսով։ ԵԱՏՄ-ի հետ ապրանքաշրջանառությունը կազմել է $12,7 մլրդ (աճը՝ 54%), իսկ ԵՄ-ի հետ՝ $2,3 մլրդ (անկումը՝ 11,7%)։
Արամյանը հարցադրում արեց, թե ի՞նչ լրացուցիչ արժեք կտա խորհրդարանում առաջին ընթերցմամբ ընդունված օրինագիծը, որը չի տարածվում Հայաստանի և Եվրոպական միության միջև գործող Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրով։
«Այս համաձայնագիրը ներառում է գրեթե բոլոր ոլորտները, բացառությամբ ԵԱՏՄ օրենսդրությամբ կարգավորվողների, քանի որ անհնար է լինել մի տնտեսական կառույցում և ինտեգրվել մեկ այլ տնտեսական բլոկի։ Դա անիմաստ է տնտեսական առումով»,- ասաց նա:
«Ես դեռ չեմ հասկանում այս օրենքի ընդունման տնտեսական իմաստը և հակված եմ կարծելու, որ դա արվում է քաղաքական դիվիդենտներ ստանալու համար»,- հավելեց փորձագետը։
Հայաստան – ԵԱՏՄ – ԵՄ
Ավելի վաղ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ Հայաստանը չի նախատեսում խզել տնտեսական կապերը և նպատակ չի դնում նվազեցնել ապրանքաշրջանառությունը ԵԱՏՄ-ի և Ռուսաստանի հետ։ Նրա խոսքով, Հայաստանը գնում է տնտեսության դիվերսիֆիկացման ճանապարհով և ցանկանում է մեծացնել ապրանքաշրջանառությունը նաև Եվրամիության հետ։
Կառավարության ղեկավարը նշել է նաև, որ ԵՄ անդամակցության գործընթացի մեկնարկը հավասարակշռում է արտաքին քաղաքական որոշ ռիսկեր։ Նրա խոսքով՝ Հայաստանը կարող է ԵՄ անդամ դառնալ միայն այն դեպքում, եթե ժողովուրդը հանրաքվեով հավանություն տա այս նախաձեռնությանը։ Վարչապետի խոսքով՝ ԵՄ-ին երկրի անդամակցության գործընթացում Հայաստանի առջև ծառացած հիմնական մարտահրավերը ԵՄ չափանիշներին համապատասխանությունն է։
